30 maja 1909 urodził się Król Swingu BENNY GOODMAN

30 maja 1909 urodził się Król Swingu

BENNY GOODMAN

(właśc. Benjamin David "Benny" Goodman; zm. 13 czerwca 1986), amerykański muzyk jazzowy, klarnecista, zwany The King of Swing oraz Professor. Był klarnecistą o umiejętnościach wirtuozerskich i dużej kreatywności. Jeden z najbardziej nowatorskich muzyków jazzowych czasów poprzedzających erę bebopu.
Mówi się, że Benny Goodman osiągnął podobny sukces w dziedzinie jazzu i swingu jak Elvis Presley w rock and rollu. Obaj spopularyzowali czarną muzykę wśród młodej białej publiczności. Stąd też Goodmana określa się mianem "Elvisa Presleya jazzu".

Urodził się w Chicago, jako dziewiąte z dwunastu dzieci ubogich żydowskich emigrantów z imperium rosyjskiego. Już jako młodzieniec Benjamin wykazywał nieprzeciętne umiejętności i niezwykle szybko stał się wirtuozem.
W wieku 16 lat dołączył do jednego z najlepszych chicagowskich zespołów jazzowych - The Ben Pollack Orchestra. W 1926 dokonał z nim swych pierwszych nagrań.
Dwa lata później nagrywał już pod własnym nazwiskiem.
21 marca 1928 wziął udział w znakomitej sesji nagraniowej u boku Glenna Millera, Tommy'ego Dorsey'a i Joe Venutiego w orkiestrze All Star https://www.youtube.com/watch?v=saiY6YwsQKg

Pod koniec lat 20. wyjechał do Nowego Jorku, gdzie przez pewien czas pracował jako muzyk sesyjny, zdobywając znakomitą renomę. Grał ze znanymi amerykańskimi zespołami Reda Nicholsa, Ishama Jonesa i Teda Lewisa https://www.youtube.com/watch?v=bfGfoo40zeU

Narodową sławę przyniósł mu występ w sali balowej Palomar Ballroom w Los Angeles 21 sierpnia 1935. Koncert ten, nagłośniony na cały kraj, uczynił zespół Goodmana sławnym w przeciągu jednej nocy. Niektórzy krytycy podają tę datę jako początek ery swingu https://www.youtube.com/watch?v=V24RGvlMrbc

Goodman przyczynił się do znaczącego kroku w integracji rasowej w Ameryce. Zerwał z tradycją dyskryminacji, zatrudniając do swojego tria czarnoskórego Teddy'ego Wilsona oraz perkusistę pochodzenia polskiego - Gene’a Krupę.
W 1936 zespół powiększył się o kolejnego muzyka - wibrafonistę Lionela Hamptona, a cztery lata później dołączył do składu jeden z pionierów gitary elektrycznej - Charlie Christian.

16 stycznia 1938 grupa Goodmana, jako pierwszy zespół jazzowy, dała koncert w Carnegie Hall, uznany za jeden z najważniejszych w historii jazzu. Oto, po latach pracy muzyków z całych Stanów, jazz został ostatecznie zaakceptowany przez publiczność głównego nurtu https://www.youtube.com/watch?v=GwPvLMlGWPI

Aż do końca lat 30. miał miejsce ciągły wzrost popularności Goodmana wraz z jego trio, później kwartetem i sekstetem. Jednak od połowy lat 40. nastąpił kryzys popularności dużych bandów. Swing nie był już dominującym stylem muzyków jazzowych. Niemały wpływ miały na to także wschodzące gwiazdy wokalne, jak Frank Sinatra. Niektórzy muzycy jazzowi zapożyczali wówczas zaawansowane pomysły z muzyki klasycznej, podczas gdy inni, jak Charlie Parker, poszerzali rytmiczne, harmoniczne i melodyjne słownictwo swingowe, tworząc bebop.

Po okresie bebopu Goodman rozwinął zainteresowanie muzyką klasyczną, pisaną na klarnet. Często spotykał się z najlepszymi klasycznymi klarnecistami tamtych czasów. Pierwsze klasyczne nagranie Goodmana zostało wykonane 25 kwietnia 1938, kiedy to nagrał "Kwintet klarnetowy A-dur KV 581" Mozarta z Kwartetem Budapesztańskim. Nagrał także koncerty klarnetowe Webera i Carla Nielsena https://www.youtube.com/watch?v=HS_pso5pX9Q

W 1953 Goodman założył nowy zespół. Grupa ta udała się na tournee All Stars Louisa Armstronga, które zmieniło się w słynną katastrofę - Armstrong opuścił scenę podczas występu. Doprowadziło to do końca ich przyjaźni.

W 1962 Orkiestra Benny'ego Goodmana odbyła tournee po Związku Radzieckim w ramach programu wymiany kulturalnej między dwoma narodami po kryzysie kubańskim i zakończeniu tej fazy zimnej wojny. Wizyta była częścią starań o normalizację stosunków między Stanami Zjednoczonymi a ZSRR - Balet Bolszoj przybył do USA, a Orkiestra Benny'ego Goodmana podróżowała po ZSRR https://www.youtube.com/watch?v=f9sIjrRWSXM

Goodman nie miał łatwego charakteru. Muzycy, którzy z nim współpracowali, określali go jako bardzo wymagającego i aroganckiego. Artysta posiadał niezwykłej mocy spojrzenie, zwane "promieniowaniem", którym obrzucał muzyków nie spełniających jego wymagań podczas gry. Słynne było także jego skąpstwo - pomimo sławy i bogactwa, jakie osiągnął, liczył się z każdym groszem.

Pomimo wciąż powiększających się problemów ze zdrowiem, Goodman był aktywnym muzykiem aż do swej śmierci (z powodu ataku serca) w 1986, w wieku 77 lat.
R.I.P. [*]
Tego samego roku otrzymał pośmiertnie nagrodę Grammy za życiowe osiągnięcia.

Dyskografia: https://www.discogs.com/artist/254768-Benny-Goodman

Posłuchajmy:
Benny Goodman Orchestra - "Sing, Sing, Sing" 1937 https://www.youtube.com/watch?v=3mJ4dpNal_k

Benny Goodman Orchestra, 1937 https://www.youtube.com/watch?v=OzNTv5y34c8

Peggy Lee & Benny Goodman Orchestra 1942 https://www.youtube.com/watch?v=4zRwze8_SGk

Benny Goodman and His Orchestra - "Bugle Call Rag", 1943 https://www.youtube.com/watch?v=7pEme4E-puo

The Benny Goodman Quartet - "I Got Rhythm", 1959 https://www.youtube.com/watch?v=NTKOgTk2gGE

Benny Goodman Quartet, 1967 https://www.youtube.com/watch?v=jGhHeka_y4g

Benny Goodman Quartet at the Lincoln Center, 1972 https://www.youtube.com/watch?v=tfn6xMQ71S8

All Star Swing Festival 1972 - Benny Goodman Quartet, Ella Fitzgerald, Count Basie, Dave Brubeck, Duke Ellington - Full Concert https://www.youtube.com/watch?v=bNMM8HuX6PM

Benny Goodman Orchestra - "Don't Be That Way" 1985 https://www.youtube.com/watch?v=lcCZZ3l9tBo

 Fot. https://www.wqxr.org/story/208059-benny-goodman/